Ljóst er að úrskurðarnefnd um upplýsingamál kveður úrskurði sína að jafnaði ekki upp svo fljótt sem verða má og oft ekki heldur innan lögbundins 150 daga hámarksviðmiðs. Í ljósi þess að þegar hefur verið gripið til aðgerða til að stytta málsmeðferðartíma og fyrirætlana um að bæta enn frekar úr, hefur umboðsmaður ákveðið að ljúka athugun sinni en væntir þess um leið að forsætisráðherra leggi sitt lóð á vogarskálarnar til úrbóta, eftir því sem hann telur nánari greiningu á vanda nefndarinnar kalla á.
„[Umboðsmaður vekur] athygli á því að markmið upplýsingalaga eru samofin tjáningar- og fjölmiðlafrelsi og hljóta að skoðast sem ein af forsendum þess aðhalds sem eðlilegt er að stjórnvöld sæti í lýðræðislegu samfélagi. Í því tilliti bendi ég á að óhóflegar tafir við meðferð mála hjá úrskurðarnefnd um upplýsingamál kunna í ýmsum tilvikum að leiða til þess að þær upplýsingar sem óskað er aðgangs að verði meira eða minna þýðingarlausar. Hér hef ég ekki síst í huga aðgang fjölmiðla að upplýsingum í þágu umfjöllunar um opinber málefni. Ég tel því að viðhlítandi málshraði úrskurðarnefndar um upplýsingamál sé mikilvæg forsenda þess að sú löggjöf sem Alþingi hefur sett um þetta efni nái tilgangi sínum.“
Af svörum nefndarinnar til umboðsmanns mátti ráða að tafirnar stafi fyrst og fremst af atvikum sem varða störf og aðstæður nefndarinnar sjálfrar og væru þannig á ábyrgð stjórnvalda. Mismunandi væri hversu mikillar ritaraaðstoðar nefndin nyti frá starfsfólki forsætisráðuneytisins og afköstin væru ekki nægjanleg til að halda afgreiðslutíma mála í nógu góðu horfi auk fleiri atriða. Fyrir haustið yrði verklag hjá nefndinni tekið til skoðunar. Umboðsmaður taldi ekki unnt að líta svo á að tafirnar væru réttlætanlegar en vegna fyrirheita um betrumbætur, og þess að þegar hefði verið gripið til nokkurra ráðstafana, taldi hann ekki ástæðu til að halda athuguninni til streitu en tók fram að hann vænti aðkomu forsætisráðherra að úrbótum eftir því sem þyrfti.
Mál nr. F152/2024